Babeszjoza – jak ją rozpoznać i dlaczego jest niebezpieczna?

23.04.2024

Babeszjoza to choroba odzwierzęca wywołana przez pierwotniaki z rodzaju Babesia. Chociaż jest rzadka u ludzi, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie są kluczowe dla skutecznej walki z tą chorobą. W tym artykule omówimy przyczyny, objawy, diagnostykę i leczenie choroby.

Babeszjoza.jpeg

Spis treści

Jakie są przyczyny babeszjozy?
Jakie są objawy babeszjozy?
Na czym polega diagnostyka babeszjozy?
Jak leczy się babeszjozę?
Zapobieganie babeszjozie

Jakie są przyczyny babeszjozy?

Babeszjoza jest przenoszona przez kleszcze, które są wektorem zakażenia. Pierwotniaki z rodzaju Babesia bytują wewnątrz krwinek czerwonych zwierząt takich jak gryzonie, bydło, psy i koty. Człowiek może zarazić się babeszjozą, gdy zostanie ugryziony przez zakażonego kleszcza. Istnieje również możliwość transmisji pierwotniaka przez przetoczenie zakażonej krwi, przeszczep narządu lub na drodze wertykalnej z matki na płód.

Sprawdź też, co wywołuje chorobę kociego pazura i w jaki sposób się ją rozpoznaje.

Jakie są objawy babeszjozy?

Objawy babeszjozy mogą być różnorodne i zależą od stanu odporności zakażonej osoby. W niektórych przypadkach choroba przebiega bezobjawowo. W początkowej fazie mogą wystąpić objawy grypopodobne, takie jak gorączka z dreszczami, bóle głowy, mięśniowe, wzmożona potliwość, złe samopoczucie, nudności, wymioty i bóle brzucha, powiększone węzły chłonne, powiększenie śledziony i wątroby.

U osób o obniżonej odporności, np. dzieci, osób starszych, pacjentów chorujących przewlekle lub onkologicznych, babeszjoza miewa ciężki przebieg podobny do malarii i prowadzi do poważniejszych powikłań. Może powodować niedokrwistość, uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego i narządów wewnętrznych, takich jak wątroba, śledziona, nerki oraz niewydolność wielonarządową.

W przypadku wystąpienia objawów sugerujących babeszjozę należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.

Na czym polega diagnostyka babeszjozy?

Diagnostyka babeszjozy opiera się na różnych metodach. Testy molekularne, takie jak PCR, mogą wykrywać materiał genetyczny pierwotniaka w organizmie. Ponadto lekarz może zlecić badania serologiczne, oceniające poziom przeciwciał skierowanych przeciwko pierwotniakowi. Jednak pojedyncze badania serologiczne nie są wystarczające do postawienia pewnego rozpoznania. W badaniach laboratoryjnych stwierdza się podwyższone stężenie bilirubiny, niedokrwistość hemolityczną i małopłytkowość, podwyższoną aktywność AST i ALT, ALP, LDH. W badaniu ogólnym moczu rozpoznaje się białkomocz i hemoglobinurię.

W przypadku podejrzenia babeszjozy ważnym czynnikiem jest wywiad epidemiologiczny. Narażenie na kleszcze na terenach endemicznych zwiększa ryzyko zachorowania. Wizyta u lekarza i wykonanie specjalistycznych badań jest niezbędne do potwierdzenia diagnozy i ustalenia odpowiedniego leczenia.

Przeczytaj też, kiedy przeprowadza się badania bakteriologiczne.

Jak leczy się babeszjozę?

Leczenie babeszjozy opiera się na podawaniu leków przeciwpierwotniakowych. W przypadku łagodnej i umiarkowanej babeszjozy stosuje się atowakwon i azytromycynę. W ciężkiej postaci choroby prowadzone jest leczenie klindamycyną i chininą. W razie konieczności farmakoterapię uzupełnia się o dodatkowe leki.

Czas trwania leczenia może się różnić w zależności od ciężkości infekcji i stanu pacjenta. W niektórych przypadkach konieczna bywa hospitalizacja i podawanie preparatów dożylnie. Ważne jest również leczenie objawowe, np. podawanie leków przeciwgorączkowych oraz łagodzących bóle mięśniowe. W przypadku powikłań, takich jak niedokrwistość, konieczna może być transfuzja krwi lub leczenie wspomagające.

Dowiedz się też, kiedy wskazana jest wizyta u lekarza medycyny podróży.

Zapobieganie babeszjozie

Najważniejszą metodą zapobiegania babeszjozie jest unikanie ugryzień kleszczy. Należy w miarę możliwości omijać obszary o wysokim ryzyku zakażenia, czyli lasy i miejsca z dużą ilością roślinności. Podczas przebywania w takich miejscach zaleca się stosowanie odpowiednich środków odstraszających owady oraz noszenie długich ubrań i nakryć głowy.

Po powrocie z obszarów z wysokim ryzykiem zakażenia ważne jest dokładne sprawdzenie ciała pod kątem obecności kleszczy. Jeśli zauważysz tego pajęczaka, usuń go jak najszybciej, unikając przy tym uszkodzenia jego ciała.

Źródła
  1. A. Boroń-Kaczmarska, A. Wiercińska-Drapało, Choroby zakaźne i pasożytnicze. Tom 1–2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
  2. J. Szymczak, A. Syta, K. Tołkacz i wsp., Babeszjoza – nowe wyzwanie w transfuzjologii?, „Journal of Transfusion Medicine” 2017, t. 10, nr 3, s. 90–98.
  3. W. Zygner, G. Kotomski, Drogi szerzenia się babeszjozy u zwierząt, „Życie Weterynaryjne” 2022, t. 97, nr 8, s. 524–532.


Zobacz także

Włośnica.jpeg
Zdrowie na co dzień

Czym jest włośnica? Jak można się zarazić?

Włośnica, znana również jako trychinoza, jest chorobą pasożytniczą wywoływaną przez włośnia krętego. To niebezpieczny pasożyt o długości zaledwie kilku milimetrów, który atakuje organizm człowieka. W tym artykule dowiesz się, czym jest włośnica, jak można się nią zarazić, jakie są jej objawy, jak zapobiegać tej chorobie oraz jak jest leczona.

Czerwonka.jpeg
Zdrowie na co dzieńGastrologia

Jakie są objawy czerwonki? Jak ją leczyć?

Czerwonka bakteryjna, nazywana również szigelozą, jest zakaźną chorobą układu pokarmowego wywoływaną przez bakterie z rodzaju Shigella. Charakteryzuje się ostrym przebiegiem oraz występowaniem nasilonych dolegliwości chorobowych. Dowiedz się więcej z naszego poradnika.

Denga.jpeg
Zdrowie na co dzieńSzczepienie i profilaktyka

Denga – jak rozpoznać tropikalną gorączkę i dlaczego jest groźna?

Gorączka denga to wirusowa choroba tropikalna przenoszona przez komary z gatunku Aedes. Jest jedną z częstszych, przenoszonych przez komary, chorób wirusowych, występującą głównie w rejonach o klimacie tropikalnym i subtropikalnym, takich jak Azja Południowo-Wschodnia, Ameryka Południowa i Środkowa, Afryka Subsaharyjska oraz wyspy Pacyfiku.